Kolagen - budowa

Wśród substancji organicznych występujących w ludzkim ciele kolagen jest jedną z najpowszechniejszych. Jest bowiem jednym z głównych składników substancji międzykomórkowej. To białko fibrylarne charakteryzuje się unikalną budową. Powtarzalne trójpeptydowe sekwencje występujące w budujących go łańcuchach nadają mu wyjątkową odporność mechaniczną. Dzięki temu kolagen wzmacnia tkanki nadając im sprężystość oraz chroniąc przed nadmiernym rozciąganiem. Wytrzymałość kolagenu jest zdumiewająca. Szacuje się, że włókno kolagenowe o średnicy 1 mm byłoby zdolne do utrzymania około 10 kilogramowego ciężaru. 

Występowanie kolagenu w organizmie 

Funkcji kolagenu w organizmie jest tak wiele, że trudno je wszystkie przytoczyć. Samo białko kolagenowe podzielone jest na różne typy, które występują w określonych strukturach. Skóra, ścięgna oraz układ kostny to najpowszechniejsze źródło kolagenu typu I. Chrząstka to z kolei miejsce koncentracji kolagenu typu II natomiast w błonie podstawnej komórek znaleźć można kolagen typu IV. Białka kolagenowe tworzą struktury zbudowane z 3 takich samych lub 3 różnych łańcuchów polimerowych. Podstawowy podział rozgranicza kolagen na fibrylarny, który tworzy włókna oraz niefibrylarny zaangażowany w powstawanie układów sieciowych. 

Kolagen - piękna i zdrowa skóra 

Skóra to największy narząd naszego organizmu. Każdego dnia narażona jest na kontakt ze zmieniającymi się czynnikami zewnętrznymi. Różnice temperatur, zanieczyszczenia powietrza oraz promieniowanie ultrafioletowe doprowadzają do jej uszkodzeń strukturalnych. To właśnie stan skóry jest jednym z najszybciej widocznych znaków upływającego czasu. Wraz ze starzeniem się organizmu skóra nabywa skłonność do nadmiernego wysuszania. Zmniejsza się również liczba fibroblastów - komórek, które są zdolne do syntezy kolagenu. Jest to jeden z powodów powstawania zmarszczek. By zachować sprężystość oraz jędrność skóry warto podjąć odpowiednie działania. Udowodniono, że stosowany doustnie kolagen przyczynia się do zwiększenia elastyczności oraz nawilżenia skóry. 

Nawodnienie skóry i proces starzenia 

Kolagen nie tylko utrzymuje elastyczność skóry, ale jest również zaangażowany w jej nawodnienie. Podstawowym związkiem zaangażowanym w utrzymywanie odpowiedniego nawilżenia skóry jest kwas hialuronowy. Ma on zdolność do zatrzymywania cząsteczek wody. Starzejąca się skóra narażona jest na utratę kwasu hialuronowego co prowadzi do jej wysuszania. Doustne podawanie kolagenu wiąże się z poprawą nawilżenia skóry ze względu na jego powiązanie z kwasem hialuronowym. Cząsteczki te poprawiają zatem wygląd i stan skóry w sposób synergistyczny. 

Elastyczność skóry - jak ważny jest kolagen? 

Szacuje się, że kolagen odpowiada za około 70 % suchej masy skóry. W ludzkim organizmie w skórze zawarty jest głównie kolagen typu I. Niestety jego ilość zmniejsza się wraz z wiekiem. Skóra staje się rozciągliwa i skłonna do zmarszczeń. Kolagen w skórze odpowiada za jej sprężystość, integralność oraz elastyczność. Doustna suplementacja kolagenu przyczynia się do poprawy elastyczności skóry oraz redukuje nabyte z wiekiem niedoskonałości. Kolagen uważany jest za jedną z najskuteczniejszych substancji anti-agingowych, a jego skuteczność została potwierdzona w badaniach klinicznych.

Kolagen - wpływ na włosy i paznokcie

Mocne i błyszczące włosy to cecha zdrowego organizmu. Podobnie jak skóra mogą być one jednak narażone na oddziaływanie zewnętrzne. U podstawy zdrowia włosów leży właściwe odżywienie mieszków włosowych. Włosy wzrastające w fizjologicznych warunkach nie tylko wyglądają zdrowo, ale są również odporniejsze na wypadanie. Działanie kolagenu obejmuje też inne przydatki skóry - paznokcie. Stosowanie peptydów kolagenowych wzmacnia płytkę paznokcia, dzięki czemu jest ona bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne, a sam proces wzrostu odbywa się szybciej. 

Suplementacja kolagenu w tendinopatiach 

Tendinopatie to schorzenia w obrębie ścięgien, w przebiegu których może pojawiać się ból, obrzęk oraz ograniczona ruchomość. Mogą być one skutkiem kontuzji nabytej podczas uprawiania sportu bądź też przewlekle toczącego się procesu chorobowego. Na podstawie przeprowadzonych badań klinicznych wykazano, że u pacjentów z kontuzją ścięgna Achillesa wyniki kwestionariusza VISA-A pozwalającego opisać nasilenie objawów są korzystniejsze wśród grupy przyjmującej doustnie kolagen. Na podstawie opisanej próby można wnioskować, że prawidłowo prowadzona suplementacja połączona z odpowiednią rehabilitacją może przyczyniać się do szybszego powrotu do sprawności w niektórych chorobach ścięgien. Kolagen pełni także inne funkcje umożliwiające prawidłowe właściwości motoryczne. Zawarty jest również w kościach oraz chrząstkach co pokazuje jego znaczenie dla układu kostno-stawowego. 

Hydrolizat kolagenu - korzyści ze stosowania 

Wraz z wiekiem w organizmie mogą pojawić się niedobory kolagenu. Decydując się na jego suplementację warto zastanowić się nad formą przyjmowania. Kremy zawierające kolagen charakteryzują się ograniczoną wchłanialnością - związek ten bowiem nie przechodzi przez skórę, a jedynie tworzy na jej powierzchni film. Alternatywnie, zabiegi wstrzykiwania substancji stymulujących produkcję kolagenu są kosztowne oraz mogą być przyczyną działań niepożądanych do których należą obrzęk, ból czy zasinienie. Kolagen do picia stanowi przystępny i efektywny sposób na suplementację tego związku. Taka forma cechuje się także wysoką przyswajalnością dzięki czemu może być wydajnie wykorzystywana przez organizm. Wybór odpowiedniego preparatu powinien opierać się o aktualne zapotrzebowanie na kolagen oraz ilości zawartego w nim związku. 

Kolagen - właściwości 

• nadaje skórze młody wygląd, przywraca jej sprężystość i elastyczność
• bierze udział w procesie gojenia się ran 
• redukuje widoczne zmarszczki oraz cellulit
• wzmacnia aparat ruchowy ludzkiego ciała
• jest jedną z substancji wykorzystywanych we wzroście i rozwoju komórek organizmu
• wchodząc w skład tkanki łącznej stanowi warstwę ochronną oraz oparcie dla narządów wewnętrznych 

Bibliografia

1. Praet SFE, Purdam CR, Welvaert M, Vlahovich N, Lovell G, Burke LM, Gaida JE, Manzanero S, Hughes D, Waddington G. Oral Supplementation of Specific Collagen Peptides Combined with Calf-Strengthening Exercises Enhances Function and Reduces Pain in Achilles Tendinopathy Patients. Nutrients. 2019 Jan 2;11(1):76. doi: 10.3390/nu11010076. PMID: 
2. Pu SY, Huang YL, Pu CM, Kang YN, Hoang KD, Chen KH, Chen C. Effects of Oral Collagen for Skin Anti-Aging: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2023 Apr 26;15(9):2080. doi: 10.3390/nu15092080. PMID: 37432180; PMCID: PMC10180699.

Czym jest resweratrol?

Współczesna medycyna bezustannie stara się znaleźć sposoby na przedłużenie życia oraz poprawę jego jakości. Na przełomie lat doszło do opisania i usystematyzowania dużej ilości związków o znaczeniu prozdrowotnym. Przykładem takich substancji są polifenole, które naturalnie występują w wielu roślinach. Resweratrol to polifenol zawarty w dużych ilościach m.in. w czerwonym winie. Należy jednak pamiętać, że szkodliwe działanie zawartego w nim alkoholu nie równoważy dobroczynnego wpływu tego związku na zdrowie. Warto zatem szukać źródeł resweratrolu w skórkach czerwonych owoców bądź też dobrej jakości suplementach diety. Obecnie resweratrol jest jednym z najbardziej popularnych polifenoli omawianych w kontekście poprawy zdrowia oraz samopoczucia.

Resweratrol w chorobach układu krążenia 

Pomimo szeroko zakrojonej profilaktyki zdrowotnej choroby serca są nadal najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów na świecie. Prozdrowotne działanie polifenoli jest szczególnie istotne właśnie w tych schorzeniach. Stosowanie resweratrolu pozwala obniżyć wartości skurczowego ciśnienia tętniczego, które jest jednym z głównych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Działanie to może być szczególnie istotne dla osób w podeszłym wieku. Wraz ze starzeniem się organizmu dochodzi bowiem do wzrostu skurczowego ciśnienia tętniczego na skutek utwardzania ścian tętnic. Profilaktyczne zastosowanie resweratrolu w chorobach układu krążenia jest też związane z jego zdolnością do obniżenia stężenia cholesterolu LDL. Cholesterol ten powszechnie uważany jest za niepożądany. Wchodzi w skład blaszek miażdżycowych, które ograniczają przepływ krwi przez naczynia oraz w wyniku pęknięcia mogą prowadzić do zakrzepów.

Resweratrol - jak wpływa na śródbłonek naczyniowy? 

Zaburzenia struktury śródbłonka naczyniowego mogą prowadzić do patologii. Modele eksperymentalne wykorzystujące resweratrol wykazały jego właściwości naczyniorozkurczowe. Ma to najprawdopodobniej związek ze zwiększoną aktywnością tlenku azotu indukowaną przez resweratrol. Zwiększony przepływ krwi przez naczynia jest niezbędny dla prawidłowego zaopatrzenia tkanek oraz narządów w tlen oraz inne produkty potrzebne do przemian metabolicznych. 

Działanie przeciwzapalne resweratrolu 

Stan zapalny to proces obronny organizmu na skutek uszkodzenia jego tkanek bądź też narażenia na szkodliwe czynniki zewnętrzne. W reakcję tą zaangażowane jest wiele różnych rodzajów komórek, które podlegają określonym przemianom. Przewlekły stan zapalny może być jednak szkodliwy dla zdrowia. Mowa tutaj o zwiększonym ryzyku rozwoju niektórych chorób jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2 czy niektóre nowotwory. Przeprowadzone badania in-vivo oraz in-vitro wykazały, że resweratrol hamuje stan zapalny poprzez hamowanie produkcji czynników prozapalnych. Skutek ten osiągany jest poprzez aktywację Sirt1. Resweratrol doprowadza również do spadku stężeń interleukin prozapalnych IL-1a oraz IL-6. Ten polifenol wykazuje też właściwości neuroprotekcyjne w zapaleniu komórek układu nerwowego co pozwala uchronić je przed degeneracją. 

Resweratrol - ceniony antyoksydant 

Wolne rodniki tlenowe są niezbędne dla przebiegu wielu procesów metabolicznych. Ich nadmiar może być jednak szkodliwy dla zdrowia oraz przyspieszać proces starzenia się komórek. Resweratrol to substancja o działaniu przeciwutleniającym. Jego działanie obejmuje wpływ na szlaki enzymatyczne. Związek ten chroni także materiał genetyczny przed wpływem wolnych rodników tlenowych chroniąc tym samym komórki organizmu przed przedwczesną śmiercią. Dodatkowo komórki te, pod wpływem resweratrolu wzmagają proces autofagii pozbywając się tym samym zbędnych produktów przemiany materii oraz uszkodzonych struktur wewnątrzkomórkowych. Badania przeprowadzone na modelach zwierzęcych udowodniły także wpływ resweratrolu na wydłużenie długości życia. Ten wszechstronny polifenol może ograniczyć ryzyko zachorowania na tzw. choroby związane z wiekiem (age-related diseases). Mowa tu o nowotworach, chorobach sercowo-naczyniowych, osteoporozie, schorzeniach neurodegeneracyjnych czy też sarkopenii. 

Znaczenie resweratrolu w codziennej diecie 

Zachodni model żywienia oparty jest o nasycone tłuszcze i proste węglowodany. Związki te spożywane w nadmiernych ilościach są prostą drogą do rozwoju wielu chorób metabolicznych. Spożywanie resweratrolu może jednak łagodzić skutki takiej diety. Mowa tutaj o zdolności tej substancji do poprawy insulinowrażliwości komórkowej. Spadek wrażliwości na insulinę jest podstawowym mechanizmem rozwoju cukrzycy typu 2. Resweratrol doprowadza do poprawy wartości glikemii w cukrzycy. Uważa się, że mechanizmem odpowiedzialnym za ten efekt jest zwiększony transport wewnątrzkomórkowy glukozy. 

Resweratrol - substancja wskazana diabetykom 

Resweratrol wykazuje też działanie protekcyjne wobec komórek beta trzustki, które zaangażowane są w wydzielanie insuliny oraz amyliny. W przeprowadzonych badaniach klinicznych wykazano również spadek wartości hemoglobiny glikowanej u pacjentów z cukrzycą typu 2 przyjmujących resweratrol przez 3 miesiące. Hemoglobina glikowana uważana jest za precyzyjny wskaźnik długofalowej kontroli cukrów. Jej wartości pozwalają ocenić kontrolę leczenia oraz rokowanie w cukrzycy. Spadek wartości jej stężeń po suplementacji resweratrolem stanowi zatem korzystny czynnik prognostyczny w długofalowym leczeniu. 

Resweratrol - właściwości

Wśród wielu prozdrowotnych efektów stosowania resweratrolu możemy wymienić: 

• działanie przeciwzapalne 
• właściwości antyoksydacyjne
• prewencję chorób sercowo naczyniowych oraz związanych z wiekiem
• poprawę wrażliwości komórek organizmu na insulinę
• ochronę śródbłonka naczyniowego 

Bibliografia

1. Meng T, Xiao D, Muhammed A, Deng J, Chen L, He J. Anti-Inflammatory Action and Mechanisms of Resveratrol. Molecules. 2021 Jan 5;26(1):229. doi: 10.3390/molecules26010229. PMID: 33466247; PMCID: PMC7796143.
2. Zhou DD, Luo M, Huang SY, Saimaiti A, Shang A, Gan RY, Li HB. Effects and Mechanisms of Resveratrol on Aging and Age-Related Diseases. Oxid Med Cell Longev. 2021 Jul 11;2021:9932218. doi: 10.1155/2021/9932218. PMID: 34336123; PMCID: PMC8289612.
3. Malaguarnera L. Influence of Resveratrol on the Immune Response. Nutrients. 2019 Apr 26;11(5):946. doi: 10.3390/nu11050946. PMID: 31035454; PMCID: PMC6566902.
4. Marta Stępień, Paweł Bogdański, Joanna Suliburska, Anna Jabłecka, Danuta Pupek-Musialik. Wpływ resweratrolu na cukrzycę i choroby sercowo-naczyniowe

W ostatnim czasie szczególne zainteresowanie środowiska biologicznego skierowane jest w kierunku utlenionej formy Dinukleotydu Nikotynoamidoadeninowego (NAD+). W przebiegu procesu starzenia się dochodzi bowiem do spadku jego stężenia w komórkach organizmu. Jest to związane z nasileniem wykorzystania NAD+ przez niektóre z enzymów. Spadek ten jest szczególnie nasilony po przekroczeniu 40 roku życia. NAD+ jest kofaktorem procesów energetycznych zachodzących w mitochondriach. Oznacza to, że stanowi ogniwo usprawniające przebieg tych przemian. Wraz z upływem lat, na skutek zmniejszenia dostępności NAD+ produkcja energii w mitochondriach organów jak mózg, wątroba, mięśnie szkieletowe zmniejsza się. Spadek efektywności mitochondriów to nie jedyna konsekwencja starzenia. W tym przewlekłym procesie dochodzi do pogorszenia zdolności poznawczych, uszkodzeń materiału genetycznego oraz dezaktywacji genu sirtuiny, która pełni jedną z kluczowych ról regulacyjnych. Warto dodać, że utrzymywanie odpowiednio wysokiego poziomu NAD+ chroni ponadto komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym, degeneracją DNA oraz stanem zapalnym. NMN jako prekursor NAD+ może podnosić jego poziom w ustroju co wykazano w badaniach. Takie działanie korzystnie wpływa na tempo metabolizmu procesów komórkowych. 

NMN - rola w syntezie NAD +

Ze względu na udowodnione działanie NAD+ powstało zainteresowanie sposobami na zwiększenie jego syntezy w organizmie. Do powstawania tej substancji wykorzystywane są dwa związki pośrednie: Mononukleotyd Nikotynoamidowy (NMN) oraz Nikotynoamid Rybozydu (NR). To właśnie pierwszy z nich zawarty jest w oferowanym produkcie. 

NMN - rewolucja wśród produktów anti-aging

Mononukleotyd nikotynoamidowy jest substancją zbudowaną z amidu kwasu nikotynowego, kwasu fosforowego oraz rybozy. Związek ten słynie ze swoich właściwości neuroprotekcyjnych oraz opóźniających proces starzenia. Ostatnio pojawiły się także badania wskazujące na jego korzystne działanie w chorobach nerek oraz niewydolności serca. NMN przyczynia się do wzrostu stężenia NAD+ poprawiając dynamikę metabolizmu energetycznego i wspomagając funkcjonowanie organizmu. 

Mononukleotyd nikotynoamidowy - budowa 

NMN naturalnie powstaje jako produkt przemian witaminy B3 (Niacyny). W ludzkim organizmie mononukleotyd nikotynoamidowy występuje m.in. w jądrze komórkowym, mitochondriach oraz cytoplazmie komórkowej. Ze względu na tendencję do spadku dostępności NAD+ wraz ze starzeniem się organizmu warto zadbać o jego dostępność. NMN w postaci suplementu diety jest optymalnym rozwiązaniem dla osób w średnim oraz podeszłym wieku, które pragną zachować sprawność i witalność przez długi czas. 

Efekty stosowania NMN 

Doustnie podawany mononukleotyd nikotynoamidowy jest krótkim czasie przekształcany do NAD+ w tkankach i narządach jak mięśnie szkieletowe oraz wątroba. W przeprowadzonym badaniu wzrost stężenia NAD+ po 30 i 60 dniach stosowania NMN na grupie 80 uczestników był istotnie wyższy niż w osobach przyjmujących placebo. To samo badanie wykazało kolerację między przyjmowaniem mononukleotydu nikotynoamidowego oraz zwiększeniem wydolności fizycznej na tle porównywanej grupy nie przyjmującej suplementacji. 

Właściwości NMN 

Początkowo mononukleotyd nikotynoamidowy był uważany tylko za substancję pośrednią w przebiegu powstawania NAD+. Dzisiejszy stan wiedzy pozwala lepiej zrozumieć jego wszechstronne działanie. Wśród wielu korzystnych właściwości NMN możemy wyszczególnić: 

• utrzymanie optymalnego poziomu NAD+ biorącego udział w wielu procesach metabolicznych w ludzkim organizmie
• poprawę pamięci oraz funkcji kognitywnych 
• zahamowanie dynamiki procesu starzenia się komórek oraz wydłużenie sekwencji telomerowych DNA
• poprawę insulinowrażliwości oraz tolerancji glukozy w cukrzycy związanej z wiekiem oraz otyłością
• zwiększenie tlenowej sprawności wysiłkowej organizmu, poprawę wydolności fizycznej

Bibliografia

1. Yoshino J, Baur JA, Imai SI. NAD+ Intermediates: The Biology and Therapeutic Potential of NMN and NR. Cell Metab. 2018 Mar 6;27(3):513-528. doi: 10.1016/j.cmet.2017.11.002. Epub 2017 Dec 14. PMID: 29249689; PMCID: PMC5842119.
2. Nadeeshani H, Li J, Ying T, Zhang B, Lu J. Nicotinamide mononucleotide (NMN) as an anti-aging health product - Promises and safety concerns. J Adv Res. 2021 Aug 11;37:267-278. doi: 10.1016/j.jare.2021.08.003. PMID: 35499054; PMCID: PMC9039735.
3. Yi L, Maier AB, Tao R, Lin Z, Vaidya A, Pendse S, Thasma S, Andhalkar N, Avhad G, Kumbhar V. The efficacy and safety of β-nicotinamide mononucleotide (NMN) supplementation in healthy middle-aged adults: a randomized, multicenter, double-blind, placebo-controlled, parallel-group, dose-dependent clinical trial. Geroscience. 2023 Feb;45(1):29-43. doi: 10.1007/s11357-022-00705-1. Epub 2022 Dec 8. PMID: 36482258; PMCID: PMC9735188.

Suplementy zawierające magnez oferowane są pod różnymi postaciami dlatego warto wybrać najwłaściwszą dla siebie formę. Treonian magnezu jest organicznym związkiem, który charakteryzuje się unikalną właściwością. Dzięki zdolności do przechodzenia przez barierę krew-mózg jest w stanie oddziaływać na tkanki ośrodkowego układu nerwowego. Ta stosunkowo niedawno odkryta substancja w odróżnieniu do swoich konwencjonalnych odpowiedników może zatem skutecznie podnosić poziom magnezu w komórkach nerwowych. 

Magnez zawarty w treonianie magnezu jest zatem dostępny w neuronach mózgowych. Jakie ma to znaczenie? W 2016 roku grupa badaczy postanowiła to sprawdzić. W podwójnie ślepej próbie wykonywanej na Amerykanach w podeszłym wieku wykazano, że suplementacja treonianem magnezu poprawia funkcje poznawcze. W badanej grupie doszło także do spadku nasilenia fluktuacji w zdolnościach poznawczych. Oznacza to, że potencjał umysłowy pacjentów częściej utrzymywał się na stabilnym poziomie. Warto zaznaczyć, że w procesie starzenia może dochodzić do spadku zawartości różnych substancji w organizmie. Należą do nich także związki magnezu. Wyniki badania sugerują, że suplementacja substancjami zawierającymi magnez, które prowadzą do zmiany jego stężenia w układzie nerwowym może doprowadzić do poprawy sprawności umysłowej. 

Interesujące właściwości treonianu magnezu zostały opisane także podczas badań przeprowadzonych w Chinach. Próba prowadzona była z udziałem pacjentów onkologicznych szpitala w Szanghaju. W jej wyniku wykazano, że suplementacja treonianem magnezu wzmacniała efekty przeciwbólowe opioidów. W konsekwencji pozwoliło to zredukować ilość ich przyjmowanych dawek i rosnące wraz z nią prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych terapii. Dodatkowo sam treonian magnezu w porównaniu z placebo wykazał też tendencję do spadku nasilenia efektów ubocznych tych leków przeciwbólowych, a szczególnie zaparć. Działając w dwojaki przyczynił się zatem do poprawy komfortu badanych pacjentów. Inne doniesienia sugerują, że stosowanie treonianu magnezu może zwalczać ból neuropatyczny, którego częstą przyczyną jest chemioterapia. 

Hipoksja to stan w wyniku którego dostęp komórek do tlenu jest niższy od ich zapotrzebowania. Hipoksja oprócz niekorzystnego wpływu na komórki jest szkodliwa także dla bardziej zorganizowanych struktur. Stan hipoksji może doprowadzić np. do hamowania pobierania neuroprzekaźnika glutaminianu przez neurony mózgu. Ostatnie badania wskazują, że magnez może chronić te komórki przed skutkami hipoksji. Szczególnie efektywnym związkiem w zakresie zwiększania stężenia jonów magnezu w mózgu jest właśnie treonian magnezu. Dzięki zachowaniu fizjologicznego poziomu tego pierwiastka komórki nerwowe mają zapewnione optymalne warunki do sprawnego funkcjonowania. 

1. Zhang C, Hu Q, Li S, Dai F, Qian W, Hewlings S, Yan T, Wang Y. A Magtein®, Magnesium L-Threonate, -Based Formula Improves Brain Cognitive Functions in Healthy Chinese Adults. Nutrients. 2022 Dec 8;14(24):5235. doi: 10.3390/nu14245235. PMID: 36558392; PMCID: PMC9786204.
2. Wu S, Jin T, Ma B, Ji Y, Huang X, Wang P, Liu X, Krylov BV, Liu X, Ma K. Oral application of magnesium-L-threonate enhances analgesia and reduces the dosage of opioids needed in advanced cancer patients-A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Cancer Med. 2023 Feb;12(4):4343-4351. doi: 10.1002/cam4.4922. Epub 2023 Jan 26. PMID: 36703238; PMCID: PMC9972038.

Trimetyloglicyna została po raz pierwszy wykryta jako składnik buraków cukrowych. Od ich nazwy gatunkowej (Beta vulgaris) określa się ją czasem potocznie betainą. Ten związek, będący pochodną glicyny zaangażowany jest w szereg procesów w organizmach ssaków. Trimetyloglicyna odpowiedzialna jest m.in. za stabilizację budowy strukturalnej białek poddanych denaturacji oraz pełni rolę donora w reakcji syntezy metioniny z homocysteiny. 

Zastosowanie TMG w medycynie obejmuje właśnie jej zdolność do przekształcania homocysteiny. Hiperhomocysteinemia to stan chorobowy, w przebiegu którego dochodzi do zwiększonej ilości tego związku w osoczu krwi. Choroba ta może być czynnikiem predysponującym do rozwoju innych schorzeń takich jak udar mózgu, zawał serca, choroba Alzheimera czy niektórych nowotworów. W przebiegu hiperhomocysteinemii dochodzi też do nasilonych procesów miażdżycowych w tętnicach. Opisano, że stosowanie suplementacji zawierającej witaminy B6, B9 i B12 oraz trimetyloglicynę poprawia wyniki poziomów homocysteiny. Działanie to jest szczególnie skuteczne w postaci choroby wynikającej z niedoborów witaminowych. Skutkiem przemian, w których uczestniczy TMG jest także wytworzenie S-adenozylometioniny (SAM). W cyklu dalszych reakcji chemicznych aktywuje ona enzymy odpowiadające za naprawę białek oraz prawidłowy metabolizm lipidów. 

Procesy zapalne w ludzkim organizmie mają na celu wytworzyć warunki dla obrony przed patogenami bądź też innymi szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Długotrwały stan zapalny określany jest jako przewlekły. Taki stan podwyższonej gotowości organizmu do obrony może być przyczyną objawów jak przewlekłe zmęczenie, problemy z zasypianiem oraz obniżenie nastroju. Przewlekły stan zapalny jest także czynnikiem sprzyjającym rozwojowi niektórych chorób. W walce ze stanem zapalnym opisano szereg różnych substancji. Jedną z nich jest trimetyloglicyna. Związek ten przeciwdziała zapaleniu poprzez hamowanie czynnika jądrowego κB oraz inflamosomu NLRP3, który zaangażowany jest w patogenezę nieswoistych chorób zapalnych jelit.

TMG może być interesującym związkiem w kontekście osób narażonych na długotrwałe przebywanie w warunkach zwiększonego ciepła. Środowisko takie może prowadzić do nasilonej degeneracji komórek, które w reakcji na obfitą produkcję potu podlegają zaburzeniom osmotycznym. By przeciwdziałać niekorzystnym zmianom komórki wytwarzają specjalne związki organiczne nazywane białkami szoku termicznego (HSP). Wykazano, że trimetyloglicyna ma działanie podobne do tych białek. Jej funkcje wykorzystywane w celu ochrony komórki poddanej stresowi cieplnemu pozwalają zapobiegać denaturacji. 

Wątroba zaangażowana jest w kilkaset różnych procesów metabolicznych. Jest też organem szczególnie narażonym na konsekwencje niezdrowego stylu życia. Jej choroby mogą doprowadzić m.in. do spadku energii, zaburzeń krzepnięcia krwi oraz powodować problemy trawienne i mdłości. W przeprowadzonych badaniach wykazano, że trimetyloglicyna wspomaga mechanizmy detoksykacyjne w ludzkim organizmie wspierając tym samym pracę wątroby. Szereg ważnych właściwości betainy (działanie przeciwzapalne, antylipogenne oraz poprawiające insulinowrażliwość) odgrywa ona rolę w regulacji genów odpowiedzialnych za rozwój niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Obecnie trwają intensywne badania mające ocenić jej rolę we wspomaganiu terapii niektórych chorób tego ważnego narządu.

1. Zhao G, He F, Wu C, Li P, Li N, Deng J, Zhu G, Ren W, Peng Y. Betaine in Inflammation: Mechanistic Aspects and Applications. Front Immunol. 2018 May 24;9:1070. doi: 10.3389/fimmu.2018.01070. PMID: 29881379; PMCID: PMC5976740.
2. Willingham BD, Ragland TJ, Ormsbee MJ. Betaine Supplementation May Improve Heat Tolerance: Potential Mechanisms in Humans. Nutrients. 2020 Sep 25;12(10):2939. doi: 10.3390/nu12102939. PMID: 32992781; PMCID: PMC7599524.

Kwas hialuronowy jest polisacharydowym związkiem należącym do grupy glikozaminoglikanów. Jest cząsteczką o tej samej strukturze dla wszystkich organizmów niezależnie od ich złożoności gatunkowej. Kwas hialuronowy to polimer złożony z kwasu D-glukuronowego oraz N-acetylo-D-glukozaminy, które to połączone są wiązaniami glikozydowymi. Jego odkrycie i opisanie w 1934 roku związane jest z właściwościami fizycznymi związku. Przezroczysty hialuronian wziął bowiem swoją nazwę od greckiego słowa hyalos oznaczającego szkło. 

Odkrycia, które miały swój początek jeszcze w XX wieku stanowią fundament współczesnej wiedzy na temat kwasu hialuronowego. Głównym miejscem występowania kwasu hialuronowego w ludzkim ciele jest skóra właściwa. Jest on tam zdolny do wiązania cząsteczek wody. Dzięki temu skóra pozostaje odpowiednio nawilżona. Umożliwia to zachowanie równowagi hydro-lipidowej oraz spoistości jej warstw powierzchownych. Niestety wraz z upływem lat dochodzi do zmniejszenia ilości kwasu hialuronowego w ludzkim organizmie. Na skutek tego procesu skóra traci zdolność do wiązania wody oraz jest narażona na powstawanie zmarszczek. Właściwości odmładzające kwasu hialuronowego są od wielu lat z powodzeniem wykorzystywane w medycynie estetycznej. 

Skóra to organ ludzkiego organizmu, który nieustannie chroni nas przed zmieniającymi się warunkami środowiska zewnętrznego. Jej szacunkowa powierzchnia u dorosłej osoby to 1,5-2 m2, natomiast masa może wynosić nawet kilkanaście kilogramów. Obecność w skórze kwasu hialuronowego jest konieczna dla zachowania jej właściwości. Hialuronian zaangażowany jest także w procesy naprawcze w obrębie skóry. Kwas hialuronowy i jego pochodne podczas przeprowadzonych badań wykazały zdolność do przyspieszonego gojenia ran poprzez wsparcie procesów proliferacyjnych i angiogenetycznych. 

Maź stawowa potocznie zwana płynem stawowym stanowi środowisko umożliwiające płynny ruch sąsiadujących ze sobą powierzchni stawowych. Jej odpowiedni skład chemiczny pozwala zmniejszyć tarcie mechaniczne co korzystnie wpływa na zakres ruchu stawowego oraz chroni układ kostno-stawowy przed kontuzjami. Jedną z substancji odpowiadających za takie właściwości mazi stawowej jest właśnie kwas hialuronowy. Oprócz właściwości poślizgowych w stawie odpowiada on także za odżywianie chrząstki. Hialuronian od lat znajduje swoje zastosowanie w ortopedii, gdzie wykorzystywany jest w terapii chorób zwyrodnieniowych stawów. 

Wszechstronność kwasu hialuronowego obejmuje również inne funkcje strukturalne. Związek ten zaangażowany jest w budowę ścian naczyń krwionośnych. Hialuronian posiada zdolność do aktywacji niektórych frakcji komórkowych jak makrofagi oraz neutrofile, które po procesie aktywacji wydzielają substancję wspomagające procesy naczyniotwórcze. Zdolność organizmu do tworzenia nowych naczyń jest szczególnie ważna w momentach kiedy jego sprawność zmniejsza się co może być związane m.in. z naturalnym przebiegiem procesu starzenia oraz różnymi stanami chorobowymi. 

Hialuronian skoncentrowany jest także w komórkach budujących oczy. Mowa tutaj o ciele szklistym oraz nabłonkach rogówki i spojówki. Preparaty zawierające kwas hialuronowy są powszechnie wykorzystywane podczas zabiegów okulistycznych. Jego korzystne właściwości w narządzie wzroku obejmują m.in. poprawę nawilżenia powierzchnia oka. Nowe możliwości wykorzystania kwasu hialuronowego w okulistyce związane są z obiecującymi danymi na temat wykorzystania go do miejscowego podawania leków. 

Hialuronian w zależności od swojej masy cząsteczkowej może wykazywać różne działanie Cięższe cząsteczki tego związku charakteryzują się właściwościami przeciwzapalnymi i antyoksydacyjnymi. Natomiast lekkie łańcuchy kwasu hialuronowego wspierają organizm w procesach odpornościowych mobilizując odpowiedź immunologiczną. 

Nawilżona, pozbawiona zmarszczek skóra to oznaka młodości i witalności. Osoby pragnące utrzymać jej estetyczny wygląd przez dłuższy czas mogą rozważyć stosowanie doustnego kwasu hialuronowego. Suplement ten może być też polecany osobom narażonym powstawanie chorób stawów oraz chrząstek stawowych. 

Abatangelo G, Vindigni V, Avruscio G, Pandis L, Brun P. Hyaluronic Acid: Redefining Its Role. Cells. 2020 Jul 21;9(7):1743. doi: 10.3390/cells9071743. PMID: 32708202; PMCID: PMC7409253.

Teaninę wyselekcjonowano po raz pierwszy w 1949 roku jako składnik liści zielonej herbaty gdzie stanowi 1-2 % ich suchej masy. Klasyfikuje się ją jako związek organiczny należący do grupy alfa-aminokwasów niebiałkowych. Prozdrowotne właściwości teaminy pozwoliły na wykorzystanie jej jako suplementu diety. Przyjmowana doustnie teanina absorbowana jest przez organizm w jelicie cienkim. Właściwością teaniny, która czyni ją niezwykłą w kontekście wpływu na układ nerwowy jest jej zdolność do przechodzenia przez barierę krew-mózg. Opisywane zdolności prozdrowotne skupiają się w przeważającej mierze na enancjomerze L-teaniny. 

Zaburzenia lękowe mogą prowadzić do pogorszenia jakości codziennego życia, a także predysponować do chorób somatycznych na skutek podwyższonego poziomu stresu. Nadmierny lęk może być też jednym z objawów depresji. Teaninę uważa się za związek wspomagający walkę z lękiem. Próba kliniczna prowadzona na kilkudziesięciu dorosłych osobach wykazała, że po 4 tygodniach przyjmowania L-teaniny u obserwowanych pacjentów doszło do poprawy czasu zasypiania oraz zdolności do funkcjonowania w ciągu dnia. Wzrost ten był szczególnie widoczny na tle grupy przyjmującej placebo. 

Teanina to związek wpływający nie tylko na układ nerwowy, ale również immunomodulujący. Badania prowadzone na kulturach komórek oraz modelach zwierzęcych udowodniły jej wpływ na procesy obronne w warunkach uszkodzeń tkanek organizmu oraz jego chorób. L-teanina moduluje odpowiedź immunologiczną poprzez wpływ na cytokiny, a więc związki rozpoczynające i utrzymujące stan zapalny. 

Przeprowadzone ostatnio badania wykazały aktywność antyoksydacyjną L-teaniny w warunkach in vitro oraz in vivo. Teanina ma zdolność do spadku syntezy reaktywnych form tlenu, a także zwiększa aktywność enzymów przeciwutleniających. Działanie antyoksydacyjne teaniny możliwe jest poprzez wzrost ekspresji mRNA katalazy. Walka z wolnymi rodnikami chroni środowisko wewnątrzkomórkowe przed ich szkodliwym wpływem.

Sen jest strażnicą odporności organizmu, wpływa na regenerację, warunkuje sprawność umysłową oraz dobre samopoczucie. Jego rola jest nieoceniona. Teanina sprawdza się jako substancja wspomagająca zdrowy sen. Udowodniono jej wpływ na skrócenie czasu zapadnięcia w sen oraz zdolność do wydłużania go. Teanina może też neutralizować pobudzający wpływ kofeiny na organizm. Informacja ta może być istotna zwłaszcza dla amatorów kawy, którzy spożywają ją późnym wieczorem. 

Szeroki wachlarz możliwości teaniny obejmuje również działanie antynowotworowe. Zdolność ta wydaje się być szczególnie nasilona w przypadku nowotworów ginekologicznych. Badania komórkowe in vitro i in vivo dowiodły, że L-teanina i jej pochodne hamowały wzrost komórek raka szyjki macicy z potencjałem do przerzutu. L-teanina nie tylko działa bezpośrednio na komórki nowotworowe. Związek ten może również redukować skutki niepożądane chemioterapii oraz radioterapii. Nadal potrzebne są jednak dokładniejsze badania opisujące ten proces. 

1. Hidese S, Ogawa S, Ota M, Ishida I, Yasukawa Z, Ozeki M, Kunugi H. Effects of L-Theanine Administration on Stress-Related Symptoms and Cognitive Functions in Healthy Adults: A Randomized Controlled Trial. Nutrients. 2019 Oct 3;11(10):2362. doi: 10.3390/nu11102362. PMID: 31623400; PMCID: PMC6836118.
2. Li MY, Liu HY, Wu DT, Kenaan A, Geng F, Li HB, Gunaratne A, Li H, Gan RY. L-Theanine: A Unique Functional Amino Acid in Tea (Camellia sinensis L.) With Multiple Health Benefits and Food Applications. Front Nutr. 2022 Apr 4;9:853846. doi: 10.3389/fnut.2022.853846. PMID: 35445053; PMCID: PMC9014247.
3. Kim S, Jo K, Hong KB, Han SH, Suh HJ. GABA and l-theanine mixture decreases sleep latency and improves NREM sleep. Pharm Biol. 2019 Dec;57(1):65-73. doi: 10.1080/13880209.2018.1557698. PMID: 30707852; PMCID: PMC6366437.

Lion’s Mane czyli soplówka jeżowata jest dziś składnikiem wielu suplementów mających wspomóc funkcjonowanie organizmu. Soplówka klasyfikowana jest jako grzyb, a główne miejsca jej występowania to Ameryka Północna, Europa oraz Azja. Skupiska soplówki jeżowatej można znaleźć też w Polsce, jednak grzyb ten należy do gatunków rzadko spotykanych w naszym kraju. Charakteryzuje się smakiem porównywalnym do produktów mięsnych oraz owoców morza. Jednak Lion’s Mane oferuje znacznie więcej niż tylko przydatność gastronomiczną. Grzyb ten szczególnie ceniony jest bowiem ze względu na swoje właściwości prozdrowotne. Soplówka jeżowata to bogate źródło wielu wartościowych substancji. Zalicza się do nich m.in. witaminę D, aminokwasy, erinacyny oraz związki mineralne.

Procesy zachodzące w komórkach obejmują m.in. reakcje utleniania oraz redukcji. Nagromadzenie wolnych rodników tlenowych może doprowadzać jednak do narażenia ich na zjawisko stresu oksydacyjnego. Jest to czynnik uszkadzający strukturę komórkową. Stres oksydacyjny współwystępujący ze stanem zapalnym tworzy również warunki do rozwoju niektórych chorób neurodegeneracyjnych. Istnieją związki naturalnie występujące w naturze, które mogą zapobiegać niekorzystnym zmianom. W badaniach na modelach zwierzęcych wykazano potencjał ekstraktów wodnych oraz etanolowych owocników soplówki jeżowatej w zwalczaniu neurotoksyczności komórek neuronalnych wywołanych przez akumulację nadtlenku wodoru (H2O2). Zjawisku temu towarzyszyła zauważalna redukcja stężeń reaktywnych form tlenu oraz wzrost aktywności naturalnego enzymu antyoksydacyjnego - katalazy. Takie właściwości Lion’s Mane są niezwykle cenne w kontekście chorób neurodegeneracyjnych - stres oksydacyjny uważany jest bowiem za jeden z czynników predysponujących do ich wystąpienia. 

Schorzenia neurodegeneracyjne prowadzą do postępującej utraty zdolności kognitywnych. Obecnie oferowane metody farmakologiczne mają swoje ograniczenia. Wynikiem tego jest coraz większa popularność substancji wspomagających proces terapeutyczny. W badaniach na liniach komórkowych zaobserwowano potencjał ekstraktu z soplówki jeżowatej do stymulacji wydłużania neurytu (wypustki komórki nerwowej). W testach na zwierzętach suplementowanych soplówką jeżowatą zauważono ponadto uaktywnienie hipokampa i wzrost funkcji kognitywnych. Kuracja Lion’s Mane doprowadziła równocześnie do wzrostu poziomu NGF - czynnika wzrostu nerwów zaangażowanego w rozwój tkanki nerwowej. Jedno z innych badań obejmowało wpływ stosowania soplówki jeżowatej na łagodne zaburzenia poznawcze występujące w 30 osobowej grupie pacjentów. Wielotygodniowa suplementacja pozwoliła na poprawę wyników funkcji poznawczych. Pozytywny efekt Lion’s Mane obserwowany był też w innej badanej populacji, w której doszło do polepszenia komfortu wykonywania codziennych czynności u pacjentów z chorobą Alzheimera. 

Depresja w XXI wieku występuje powszechnie. Co więcej uważana jest za jedną z chorób, której w najbliższych kilkunastu latach może towarzyszyć znaczny wzrost zachorowalności. Skutki uboczne stosowania leków przeciwdepresyjnych są jednym z powodów przedwczesnego przerywania terapii. Zdolność zawartych w soplówce jeżowatej związków do przechodzenia przez barierę krew-mózg stanowi o jej potencjale w leczeniu zaburzeń nastroju. W teście przeprowadzonym na myszach wysunięto hipotezę o przeciwdepresyjnym działaniu Lion’s Mane. Została ona potwierdzona poprzez zmiany zachowania obserwowanych myszy. 

1. Kushairi N, Phan CW, Sabaratnam V, David P, Naidu M. Lion's Mane Mushroom, Hericium erinaceus(Bull.: Fr.) Pers. Suppresses H2O2-Induced Oxidative Damage and LPS-Induced Inflammation in HT22 Hippocampal Neurons and BV2 Microglia. Antioxidants (Basel). 2019 Aug 1;8(8):261. doi: 10.3390/antiox8080261. PMID: 31374912; PMCID: PMC6720269.
2. Chong PS, Fung ML, Wong KH, Lim LW. Therapeutic Potential of Hericium erinaceus for Depressive Disorder. Int J Mol Sci. 2019 Dec 25;21(1):163. doi: 10.3390/ijms21010163. PMID: 31881712; PMCID: PMC6982118.
3. Gregory J, Vengalasetti YV, Bredesen DE, Rao RV. Neuroprotective Herbs for the Management of Alzheimer's Disease. Biomolecules. 2021 Apr 8;11(4):543. doi: 10.3390/biom11040543. PMID: 33917843; PMCID: PMC8068256.

Magnez to jeden z makroelementów czyli substancji kluczowych dla funkcjonowania ludzkiego organizmu. Dzienne zapotrzebowanie na makroelementy wynosi ponad 100 mg. Wartość ta wynika z ich ważnej roli strukturalnej w ludzkim ciele. Magnez wykorzystywany jest przez organizm między innymi w budowie kości oraz zębów. To właśnie tam kumuluje się w przeważającej ilości. Wspomaga on także funkcjonowanie układu nerwowego co jest szczególnie ważne dla osób w podeszłym wieku, u których może dochodzić do spadku poziomu magnezu np. poprzez niedobory żywieniowe, monotonny model żywienia lub spadek apetytu. Magnez działa również w mikroskali - jego funkcje obejmują też stabilizację błon komórkowych oraz chroni kwasy nukleinowe wchodzące w skład materiału genetycznego. 

Zbyt niski poziom magnezu może skutkować obniżoną zdolnością do koncentracji, bezsennością, zwiększeniem drażliwości, zaburzeniami rytmu serca czy też skłonnością do skurczu mięśni. Efekty obniżonej dostępności tego pierwiastka oddziałowują więc na cały organizm. By suplementacja magnezu była skuteczna warto wybrać związek o wysokiej przyswajalności. 

Połączenie dwóch cząsteczek aminokwasu glicyny z magnezem określa budowę diglicynianu magnezu. Sposób takiego związania określany jest jako chelat. Jego struktura chroni związek przed wpływem kwaśnego środowiska panującego wewnątrz żołądka. Dzięki temu diglicynian magnezu dociera do jelita cienkiego, gdzie podlega procesowi wchłaniania w jego początkowej części. Ta cecha diglicynianu magnezu została potwierdzona w badaniu przeprowadzonym na pacjentach po częściowej resekcji jelita cienkiego. Osoby takie są szczególnie narażone na niedobory magnezu ze względu na znacznie ograniczoną powierzchnię absorpcji. Stosowany diglicynian magnezu pozwolił na osiągnięcie wzrostu wchłaniania magnezu, które było szczególnie widoczne u pacjentów z największymi zaburzeniami w tym zakresie. Udowadnia to wysoki poziom przyswajalności diglicynianu magnezu. 

Jednym z interesujących badań z wykorzystaniem diglicynianu magnezu jest jego wpływ na skurcze występujące u ciężarnych. W okresie ciąży skurcze nóg są powszechnie występującym problemem z jakim zmagają się przyszłe mamy. Trwające 4 tygodnie badanie przeprowadzono na 80 kobietach. W tej podwójnie ślepej próbie wykazano, że u ciężarnych suplementujących chelat magnezu doszło do zmniejszenia zarówno częstotliwości jak i nasilenia skurczów nóg. 

1. Schuette SA, Lashner BA, Janghorbani M. Bioavailability of magnesium diglycinate vs magnesium oxide in patients with ileal resection. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 1994 Sep-Oct;18(5):430-5. doi: 10.1177/0148607194018005430. PMID: 7815675.
2. Supakatisant C, Phupong V. Oral magnesium for relief in pregnancy-induced leg cramps: a randomised controlled trial. Matern Child Nutr. 2015 Apr;11(2):139-45. doi: 10.1111/j.1740-8709.2012.00440.x. Epub 2012 Aug 22. PMID: 22909270; PMCID: PMC6860204.

Flawonoidy to substancje organiczne o pochodzeniu roślinnym. W tkankach tych organizmów żywych pełnią ważne funkcje. Odpowiadają m.in. za zabarwienie roślin. Stoją też na straży ich zdrowia chroniąc je przed grzybami oraz insektami. Jedną z najcenniejszych cech flawonoidów w kontekście ludzkiego zdrowia są ich właściwości przeciwutleniające. 

Apigenina to flawonoid klasyfikowany jako flawon. Naturalnie znaleźć można go w niektórych roślinach. Jej najlepsze naturalne źródła to rumianek pospolity, pietruszka oraz tymianek. Stosowana doustnie apigenina może korzystnie wpływać na zdrowie oraz samopoczucie. Najnowsze badania wykazują, że apigenina może też chronić przed rozwojem niektórych chorób przewlekłych. 

Schorzenia jak cukrzyca, nowotwory, udar mózgu, depresja oraz otępienie należą do palących problemów, z którymi zmaga się dzisiejsza medycyna. Rozwojowi tych chorób można jednak przeciwdziałać. Ich profilaktyka obejmuje aktywny tryb życia oraz odpowiednio zbilansowaną dietę. Apigenina jest jednym z najsilniej działających polifenoli. Uważana jest za nutraceutyk, a więc substancję zapewniającą korzyści zdrowotne. Uważa się, że apigenina może chronić przed rozwojem niektórych chorób przewlekłych. 

W przebiegu choroby nowotworowej dochodzi do niekontrolowanego podziału komórkowego. Środowisko medyczne od lat poszukuje skutecznych substancji, które byłyby w stanie hamować aktywność komórek nowotworowych będąc jednocześnie obojętnymi dla prawidłowo funkcjonujących komórek organizmu. Przegląd badań obejmujących właściwości apigeniny wskazuje na jej potencjał do hamowania replikacji komórek nowotworowych. Jest to osiągane poprzez blokadę cyklu komórkowego oraz aktywację procesu apoptozy (programowanej śmierci komórki). W komórkach nowotworowych apoptoza indukowana jest przez apigeninę poprzez aktywację białek Bcl-2, Bax, STAT-3 oraz Akt. Niezbędne jest poszerzenie badań klinicznych w celu wykazania potencjału przeciwnowotworowego apigeniny, jednak wczesne wyniki są obiecujące. 

Obecność wolnych rodników tlenowych związana jest z aktywnością metaboliczną komórek. Ich nadmiar może jednak doprowadzać do przedwczesnego starzenia się organizmu. Apigenina jest pomocna w walce z wolnymi rodnikami tlenowymi. Uważa się, że związek ten zwiększa ekspresję enzymów o właściwościach antyoksydacyjnych. Mowa tutaj o syntazie GSH oraz katalazie. Zmniejszanie aktywności wolnych rodników tlenowych pozwala chronić środowisko przed ich szkodliwym wpływem oraz spowalnia proces degeneracji DNA. 

Wykazano, że apigenina wykazuje właściwości przeciwcukrzycowe. Hamując alfa-glukozydazę doprowadza ona do spowolnienia tempa wchłaniania węglowodanów z układu pokarmowego czego skutkiem jest spłaszczenie krzywej poposiłkowej glikemii. Apigenina może też zwiększać sekrecję insuliny. Jej zdolność do neutralizacji reaktywnych form tlenu pozwala również złagodzić niektóre z powikłań długotrwałej cukrzycy. Wpływ apigeniny na uwalnianie tlenku azotu (NO) do komórek śródbłonka naczyniowego może z kolei ograniczać szkody spowodowane hiperglikemią. 

Apigenina oprócz właściwości przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych wykazuje też zdolność do przechodzenia przez barierę krew-mózg. Potencjał neuroprotekcyjny apigeniny jest obecnie intensywnie badany. Substancja ta poprawia funkcje poznawcze wzmacniając istniejące połączenia neuronalne w mózgu. Oprócz tego stymuluje też rozwój nowych komórek nerwowych. Jej korzystny wpływ na zdolności pamięciowe może łagodzić objawy choroby Alzheimera, która należy do schorzeń neurodegeneracyjnych.

Jednym z objawów zaburzeń depresyjnych jest skłonność do nadmiernego lęku. Apigenina jest związkiem o właściwościach relaksacyjnych i przeciwlękowych. Jej wykorzystanie było też sprawdzane w terapii bezsenności. Ponownie fundamentem tych badań jest zdolność do przechodzenia przez apigeninę bariery krew-mózg. 

Apigenina to flawonoid o powszechnie znanych właściwościach przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. Związek ten posiada również potencjał przeciwwirusowy. Jest to szczególnie ważne, ze względu na stałą zmienność genetyczną tych drobnoustrojów oraz ograniczoną skuteczność tradycyjnych metod farmakologicznych w ich zwalczaniu. Obecnie odkryte właściwości przeciwwirusowe apigeniny są obiecującym punktem wyjścia do stworzenia nowej generacji leków opartych o ten związek. 

1. Salehi B, Venditti A, Sharifi-Rad M, Kręgiel D, Sharifi-Rad J, Durazzo A, Lucarini M, Santini A, Souto EB, Novellino E, Antolak H, Azzini E, Setzer WN, Martins N. The Therapeutic Potential of Apigenin. Int J Mol Sci. 2019 Mar 15;20(6):1305. doi: 10.3390/ijms20061305. PMID: 30875872; PMCID: PMC6472148.
2. Lee IG, Lee J, Hong SH, Seo YJ. Apigenin's Therapeutic Potential Against Viral Infection. Front Biosci (Landmark Ed). 2023 Oct 17;28(10):237. doi: 10.31083/j.fbl2810237. PMID: 37919082.

Kwercetynę zaliczamy do flawonoidów - związków z grupy polifenoli, które zawarte są w roślinach. Flawonoidy warunkują wzrost i rozwój roślin wykazując właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Chronią je także przed szkodliwymi czynnikami oraz drobnoustrojami pochodzącymi ze środowiska zewnętrznego. Obecnie znane jest kilkanaście tysięcy różnych flawonoidów. Jednym z nich, cenionym szczególnie ze względu na swoje właściwości prozdrowotne jest kwercetyna. Substancja ta jest flawonoidem klasyfikowanym jako flawonol. Flawonole znaleźć można m.in. w truskawkach, szpinaku oraz kalafiorze. Związki te zlokalizowane są głównie w ich powierzchownych warstwach chroniąc strukturę roślin przed szkodliwym wpływem promieniowania UV. Kwercetyna może być również dostarczana w postaci suplementu diety, a działanie takie obejmuje szereg korzystnych właściwości dla organizmu. 

Kwercetyna to jeden z najskuteczniejszych naturalnie występujących związków o właściwościach przeciwzapalnych. Jej działanie zostało potwierdzone na różnych typach komórek ludzkich oraz zwierzęcych. Kwercetyna wykazuje zdolność do hamowania enzymów cyklooksygenazy (COX) oraz lipooksygenazy (LOX) zaangażowanych w rozwój i przebieg stanu zapalnego. Opisano także jej zdolność do hamowania uwalniania prozapalnych cytokin. Warto wspomnieć, że przewlekły proces zapalny w ludzkim organizmie może zwiększać ryzyko rozwoju chorób takich jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2 czy też udar mózgu. Badania przeprowadzone na kwercetynie wykazały jej możliwości cytoprotekcyjne dla komórek układu pokarmowego oraz wpływ na regulację procesów zachodzących w komórkach immunologicznych.

Reakcje zachodzące w komórce doprowadzają do wytworzenia wolnych rodników tlenowych. W fizjologicznych warunkach pożądana jest równowaga między wytwarzaniem tych produktów przemiany materii, a ich eliminacją. Kwercetyna jest związkiem wpływającym na redukcję ilości aktywnych form tlenu co zapobiega ich negatywnemu wpływowi na kwasy nukleinowe i białka zawarte wewnątrz komórki. Działanie przeciwutleniające flawonoidów pozwala zwolnić tempo przebiegu procesów starzeniowych. Związki należące do polifenoli mogą również uruchamiać swoistą kaskadę reakcji antyoksydacyjnych poprzez uaktywnianie czynnika Nrf2. Kwercetyna może też zapobiegać rozwojowi oraz poprawiać rokowanie w niektórych chorobach związanych z procesem starzenia się organizmu. Obecnie badany potencjał zdrowotny kwercetyny w chorobach neurodegeneracyjnych związany jest z jej zdolnością do przechodzenia przez barierę krew-mózg. 

Cukrzyca to choroba przewlekła charakteryzująca się podwyższonymi wartościami stężeń glukozy we krwi. Jej długotrwały przebieg może doprowadzić do wielu powikłań zdrowotnych. Ostatnie odkrycia naukowe sugerują korzystny wpływ kwercetyny na kontrolę stężenia glukozy w cukrzycy typu 2. Przeprowadzone badania wskazują także na jej działanie ochronne wobec komórek beta trzustki, które zaangażowane są w uwalnianie insuliny. 

Choroby sercowo-naczyniowe są najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów na świecie. By im zapobiec warto odpowiednio wcześnie podjąć działania profilaktyczne. W przeprowadzonych badaniach wykazano, że dieta bogata we flawonoidy przyczyniła się do zmniejszenia ilości chorób sercowo-naczyniowych w badanej grupie. Opisane modele eksperymentalne wykorzystujące kwercetynę wykazały jej wpływ na poprawę wartości stężeń frakcji lipidowych. Związek ten posiada także zdolności hipotensyjne, a więc obniżające ciśnienie krwi. Należy wspomnieć, że nadciśnienie tętnicze i zaburzenia lipidowe to jedne z głównych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego.

Suplementacja kwercetyną może pomóc również osobom zmagającym się z otyłością. Zbyt wysoka masa ciała może znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Ponadto  otyłość przyczynia się do rozwoju chorób niemal wszystkich układów organizmu. Przewlekła nadwaga jest też czynnikiem predysponującym do rozwoju procesów zapalnych. Mechanizmem stojącym za skutecznością kwercetyny w walce z nadmierną masą ciała jest jego zdolność do aktywacji apoptozy (programowanej śmierci) komórek tłuszczowych. Kwercetyna wpływa ponadto hamująco na tworzenie nowych adipocytów. Działanie tego flawonoidu może zatem być wykorzystywane wspomagająco w celu redukcji nadmiernej masy ciała. 

1. Li Y, Yao J, Han C, Yang J, Chaudhry MT, Wang S, Liu H, Yin Y. Quercetin, Inflammation and Immunity. Nutrients. 2016 Mar 15;8(3):167. doi: 10.3390/nu8030167. PMID: 26999194; PMCID: PMC4808895.
2. Deepika, Maurya PK. Health Benefits of Quercetin in Age-Related Diseases. Molecules. 2022 Apr 13;27(8):2498. doi: 10.3390/molecules27082498. PMID: 35458696; PMCID: PMC9032170.

NR jest w ludzkim ciele substancją prekursorową dla NAD+ (dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego). Związek ten pełni nieocenioną rolę w licznych procesach metabolicznych warunkując prawidłowe funkcjonowanie i dobrostan komórek. Historycznie powiązanie rybozydu nikotynamidu z NAD+ możliwe było dzięki przeprowadzonym w pierwszej połowie XX wieku badaniom nad pelagrą. Choroba ta obecnie opisywana jest właśnie jako ciężki niedobór NAD+. Narażone na zachorowanie były osoby niedożywione, a ich uboga dieta skutkowała niedostatkiem NR. W świetle najnowszych badań naukowych ta substancja zyskuje dziś szczególną popularność 

Ostatnie lata przyniosły wiele odkryć naukowych na polu gospodarki komórkowej. Szczególnie istotnym związkiem wydaje się NAD+. Ważna rola dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego dotyczy zwłaszcza przemian w przebiegu oddychania komórkowego. Proces ten jest dla komórki niezbędny dla pozyskania energii. Jest ona wykorzystywana wewnątrzkomórkowo lub też przekłada się na zmiany całych tkanek zbudowanych z określonego typu komórek. Niestety wraz z wiekiem poziom NAD+ zmniejsza się. Szacuje się, że spadek ten zaczyna postępować szczególnie dynamicznie po przekroczeniu 40 roku życia. Osoby pragnące uchronić organizm przed przedwczesnym starzeniem oraz zapewnić sobie poczucie witalności mogą rozważyć doustną suplementację rybozydu nikotynamidu, który jest prekursorem dla NAD+. 

Zaburzenia poziomów NAD+ spowodowane dysfunkcjami mitochondrium powiązane są z występowaniem niewydolności serca oraz przerostem kardiomiocytów. W wyniku zakłóceń reakcji utleniania oraz redukcji zmniejsza się również próg podatności mięśnia sercowego na stres. Na modelach zwierzęcych wykazano, że suplementacja NR może stabilizować powiązanie wartości stężeń między NAD+ i NADH co pozwala zapobiec niepożądanemu remodelingowi serca. Przyjmowanie rybozydu nikotynamidu, a więc prekursora NAD+ może też powstrzymywać remodeling poprzez aktywację sirtuin oraz zapewnienie fizjologicznego stężenia jonów wapnia. 

Choroby układu nerwowego nasilają się wraz z wiekiem. Ze względu na stale rosnącą ilość seniorów stają się także społecznym problemem. Ich powstawanie powiązane jest ze uszkodzeniami struktury materiału genetycznego oraz narażeniem na stres oksydacyjny. Jednym z przełomowych odkryć jest wykazana w badaniach przedklinicznych korelacja obniżenia aktywności NAD+ ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby Alzheimera. NR może ponadto redukować ilość charakterystycznego dla tego schorzenia nagromadzenia beta amyloidu. Jego interesującą właściwością jest ochrona aksonów komórek nerwowych przed wpływem egzogennych toksyn co wyróżnia go na tle innych prekursorów NAD+. Rybozyd nikotynamidu znany jest również ze swoich właściwości przeciwzapalnych. 

Neuroinflamacja to innymi słowy stan zapalny zajmujący układ nerwowy. Długo utrzymujący się stan zapalny predysponuje do degeneracji komórek tworzących ten układ. Zmniejszone stężenie NAD+ zostało powiązane ze skłonnością do występowania neuroinflamacji. Stosowanie prekursorów dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego może zatem chronić przed tym niepożądanym procesem. 

Marskość wątroby to stan, w wyniku którego, na skutek czynników zewnętrznych bądź autoimmunologicznych dochodzi do zwłóknienia pierwotnej tkanki tworzącej ten narząd. Przeprowadzone na myszach badania zidentyfikowały rybozyd nikotynamidu jako czynnik mogący zmniejszać ilości kolagenu w hepatocytach. Korzystny wpływ NR na wątrobę został zweryfikowany poprzez spadek stężenia aminotransferazy alaninowej będącej jednym z najważniejszych wskaźników jej stanu. 

Na obecną chwilę rybozyd nikotynamidu uważany jest za jeden z najbardziej wartościowych związków prekursorowych dla NAD+. Szczególną zaletą NR jest jego wysoka biodostępność, która wpływa na zdolność do podwyższania stężenia dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego wewnątrz komórek. Zależność ta została wykazana podczas badania przedklinicznego na doustnie suplementowanym NR. Związek ten charakteryzuje się ponadto zdolnością do zwiększania stężenia NAD+ w różnych kompartmentach komórkowych. Dotyczy to środowiska wewnątrz jądra komórkowego oraz mitochondriów. 

1. Mehmel M, Jovanović N, Spitz U. Nicotinamide Riboside-The Current State of Research and Therapeutic Uses. Nutrients. 2020 May 31;12(6):1616. doi: 10.3390/nu12061616. PMID: 32486488; PMCID: PMC7352172.
2. Sharma C, Donu D, Cen Y. Emerging Role of Nicotinamide Riboside in Health and Diseases. Nutrients. 2022 Sep 20;14(19):3889. doi: 10.3390/nu14193889. PMID: 36235542; PMCID: PMC9571518.

Fisetynę zaliczamy do flawonoidów. Są to związki pochodzenia organicznego kwalifikowane jako polifenole. W naturze występują w dużej koncentracji w roślinach. Pełnią tam różnorodne funkcje. Flawonoidy szczególnie cenione są ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające. Rośliny wykorzystują je również jako związki barwnikowe, chroniące przed promieniowaniem ultrafioletowym oraz ochronne przeciwko grzybom i insektom. Fisetyna jest flawonoidem nadającym roślinom żółtawy kolor. Wytwarzane przez rośliny polifenole mogą służyć także ludziom. Fisetyna uważana jest za związek z potencjałem prozdrowotnym. 

Okres starzenia naturalnie zaczyna się już około 30 roku życia. Jako złożony proces podlega on szczególnej uwadze środowiska naukowego. Zainteresowanie to jest duże również ze względu na społeczno-ekonomiczne skutki starzejących się populacji. Starzenie się związane jest ze zwiększoną zapadalnością na choroby takie jak nowotwory, cukrzyca, otępienie oraz schorzenia sercowo-naczyniowe. W świetle ostatnich kilku lat udało się dokonać odkryć wielu substancji wykazujących właściwości przeciwstarzeniowe. Do takich substancji zaliczamy naturalny flawonoid - fisetynę. 

Fisetynę określa się często jako senolityk. Jest to nazwa substancji, które cechują się zdolnością do wybiórczego usuwania starzejących się komórek organizmu. Komórki te nie podlegają procesowi apoptozy, a więc naturalnej, programowalnej śmierci. Wynikiem tego może być ich nadmierna akumulacja. Takie skoncentrowane i aktywne metabolicznie komórki prowadzą do powstawania stanów zapalnych oraz indukcji różnych chorób. Fisetyna nie tylko uwrażliwia takie szkodliwe komórki na proces apoptozy, ale zapobiega także ich wpływowi na sąsiadujące tkanki. Prognozuje się, że senolityki mogą być w najbliższych latach jednymi z najważniejszych substancji o właściwościach opóźniających starzenie. W przeprowadzonych in vitro badaniach wykazano, że fisetyna w porównaniu z innymi flawonoidami wykazywała najsilniejsze działanie senolityczne. Co ciekawe, by pozbyć się starzejących komórek nie trzeba stosować fisetyny przewlekle. Czas powrotu ich ilości do stanu przed zastosowaniem tej substancji może wynieść nawet do kilku tygodni.

Choroby otępienne w populacji Europejskiej są coraz częstsze co ma związek ze zwiększającą się populacją osób starszych. Niestety metody ich leczenia nadal są ograniczone. Pewien potencjał ochronny wobec schorzeń neurodegeneracyjnych można dostrzec w fisetynie. W badaniach na modelach zwierzęcych prowadzonych na Uniwersytecie Salka (USA) wykazano, że fisetyna może być pomocna w prewencji chorób układu nerwowego związanych z wiekiem takich jak choroba Alzheimera. W jej przebiegu mogą mogą występować takie zaburzenia jak splątanie, zaburzenia zachowania, wahania nastroju, trudności z mówieniem oraz postępująca utrata pamięci. Próby z wykorzystaniem fisetyny wykazały zmniejszenie poziomów białka tau oraz beta-amyloidu, które to są połączone z występowaniem choroby Alzheimera. 

Również schorzenia nowotworowe stanowią stały i powszechny problem medyczny. W przypadku chorób tych odkryto pewien potencjał fisetyny. W próbach przeprowadzanych na liniach komórkowych zwierząt oraz ludzi fisetyna wykazała zdolność do hamowania poszczególnych etapów rozwoju komórek nowotworowych. Ten polifenol ma też wpływ na przebieg cykli komórkowych oraz prowadzi do indukcji apoptozy - programowanej śmierci komórki. Wyniki tych badań są obiecujące w kontekście walki z chorobami nowotworowymi - ich istotą jest bowiem niekontrolowany rozrost komórek. 

Aparat ruchu to złożona sieć mechanizmów tworzonych przez tkanki, które pozwalają na aktywność fizyczną. W myśl zasady ‘’W zdrowym ciele zdrowy duch’’ wszelkie zaburzenia jego pracy mogą prowadzić do pogorszenia komfortu codziennego życia. Proces starzenia dotyka oczywiście także układ mięśniowo-szkieletowy. Obiecujące właściwości w kontekście zdrowia tego układu posiada fisetyna. Ten flawonoid wykazuje bowiem zdolność do aktywacji komórek kościotwórczych - osteoblastów oraz hamowania aktywności osteoklastów, których działanie prowadzi do resorpcji kości. To właśnie ubytek masy kostnej jest powikłaniem jednej z najpopularniejszych chorób kości - osteoporozy. Fisetyna wykazuje również potencjał w kontekście artrozy - w tkance chrzęstnej może ona hamować postęp tego schorzenia. 

1. Yousefzadeh MJ, Zhu Y, McGowan SJ, Angelini L, Fuhrmann-Stroissnigg H, Xu M, Ling YY, Melos KI, Pirtskhalava T, Inman CL, McGuckian C, Wade EA, Kato JI, Grassi D, Wentworth M, Burd CE, Arriaga EA, Ladiges WL, Tchkonia T, Kirkland JL, Robbins PD, Niedernhofer LJ. Fisetin is a senotherapeutic that extends health and lifespan. EBioMedicine. 2018 Oct;36:18-28. doi: 10.1016/j.ebiom.2018.09.015. Epub 2018 Sep 29. PMID: 30279143; PMCID: PMC6197652.
2. Imran M, Saeed F, Gilani SA, Shariati MA, Imran A, Afzaal M, Atif M, Tufail T, Anjum FM. Fisetin: An anticancer perspective. Food Sci Nutr. 2020 Nov 25;9(1):3-16. doi: 10.1002/fsn3.1872. PMID: 33473265; PMCID: PMC7802565.
3. Yamaura K, Nelson AL, Nishimura H, Rutledge JC, Ravuri SK, Bahney C, Philippon MJ, Huard J. The effects of fisetin on bone and cartilage: A systematic review. Pharmacol Res. 2022 Nov;185:106504. doi: 10.1016/j.phrs.2022.106504. Epub 2022 Oct 13. PMID: 36243333.